Van hobbyfotograaf naar professional: een interview

Saskia Moerman fotografeert al een jaar of tien. Sinds enkele jaren doet ze het ook professioneel. Het is niet meer alleen een hobby, maar ook een parttime onderneming. Wij bevroegen Saskia over haar ontwikkelproces, speciaal voor wie professioneel fotograaf wil worden.

Hoe is jouw fotografie-hobby begonnen?

“Het is nogal een cliché, maar toen er kinderen kwamen wilde ik dat dat goed vastgelegd zou worden. Ik kocht in de eerste instantie een systeemcamera. Ik had er veel plezier in maar merkte na een tijdje al dat ik met deze camera bepaalde dingen nooit voor elkaar zou krijgen.

Ik kocht een spiegelreflexcamera en klooide er wat mee aan. Al snel bleek dat ik hier wel een basiscursus fotografie in zou kunnen gebruiken. Als ik erop terugkijk, was mijn eerste cursus echt een hele goede. Het waren tien lessen, met steeds twee weken er tussen. Er was klassikaal theorie én praktijk, huiswerk en nabespreking daarvan. Alle belangrijke onderwerpen kwamen aan bod. De camera ging dus van de automatische stand af.”

Met welke fotografieopleiding heb je jezelf daarna verder ontwikkeld?

“De volgende cursus was Lightroom. Ook een klassikale. En toen de vervolgcursus die aansloot op die starterscursus. In die tijd daarna zocht ik continu tips op internet. Ik keek enorm veel tutorials op YouTube, het was echt een soort verslaving.

Daarna volgden twee jaren fotografieopleiding aan de Nieuwe Veste in Breda. Het waren er eigenlijk drie in totaal, maar omdat ik die basis al had gehad, kon in het tweede jaar instromen. Dit was elke week, twee jaar lang.

Deze opleiding was iets kunstzinniger, met veel aandacht voor compositie en beeldtaal. Je moest steeds al je foto’s afdrukken (contactafdrukken) en zo werd er ook aandacht besteed aan het maken van de keuze voor de beste foto om verder te gaan ontwikkelen.”

Vanaf welk moment voelde je je zeker genoeg om je diensten betaald aan te gaan bieden?

“Ik ben eigenlijk niet met fotografie begonnen om professioneel fotograaf te worden. Maar ik kreeg steeds meer positieve reacties, als ik zo nu en dan eens iets op social media deelde. Dat werden ook verzoeken. Mensen die graag wilden dat hun kind door mij gefotografeerd werd bijvoorbeeld. Maar zelfs ook iemand die me vroeg om haar bruiloft vast te leggen! Dat vond ik wel een mooie bevestiging van mijn vaardigheden.

Ondanks dat en de gedegen fotografieopleiding die ik had gevolgd, had ik nog erg veel last van het ‘imposter syndrome’. Ik dacht steeds: wie ben ik nou om mezelf fotograaf te noemen? Straks val ik door de mand.

Maar het moment dat ik dat wat meer opzij kon zetten kwam doordat ik anderen zag die het gewoon deden. En ik zag dat ik qua niveau van fotografie soms ook verder was. Dan denk je als zij het kan, kan ik het zéker. Motiverende gesprekken met een goede vriendin hebben hier ook een grote rol in gespeeld.”

Ik dacht steeds: wie ben ik nou om mezelf fotograaf te noemen? Straks val ik door de mand.

Saskia Moerman

Hoe is de verhouding tussen de betaalde fotografie opdrachten en jouw vaste baan?

Ik werk 28 uur in drie dagen per week en heb gemiddeld zo’n twee fotografieopdrachten per maand. Je hebt natuurlijk pieken en dalen. Ik vind het een prettige combinatie zo, want ik houd ook erg van mijn vaste baan als docent verpleegkunde.

Er is geen ambitie om fulltime professioneel fotograaf te worden. Nu heb ik een vaste basis én een fijne bijverdienste. Dit is overigens zonder dat ik veel doe aan acquisitie en promotie. Dat ga ik wel wat meer doen. Ik zou het niet erg vinden om de frequentie van de fotografie opdrachten nog wat te verhogen.”

Wat is je specialisme?

“Lifestylefotografie. Dus de (belangrijke) momenten in het leven die men vastgelegd wil hebben. Bijvoorbeeld zwangerschapsfotografie, newborn, baby en kinderen, bruidsfotografie en familieshoots.

Hierbinnen zijn de kindportretten weer een specialisme. Ik vind het zo mooi dat zij nog niet bewust bezig zijn met onzekerheid en hoe ze eruit zien. Het lukt me altijd goed om ze vast te leggen zoals ze zijn. Zonder te poseren en zonder neplach. Ik zeg altijd dat ze niet mogen lachen of maak een grap waardoor ik een natuurlijke lach tevoorschijn tover.

Onlangs heb ik ook voor het eerst een vrijwillige opdracht uitgevoerd voor de stichting Still. Zij bieden kosteloos een fotoreportage aan familie van zieke, stervende of overleden baby’s vanaf het 2e trimester van de zwangerschap. Het ging om een doodgeboren kindje. Ook die moeten zo mooi mogelijk vastgelegd worden. Álles wordt tegenwoordig gefotografeerd. En zo’n kindje, een mensenleven, verdwijnt dan zomaar. Dat kan toch niet. Het is best heftig, maar heel dankbaar werk.”

Voelt fotograferen anders als er iemand voor betaalt?

“Ja. Eigenlijk wel. Je hebt niet meer alleen rekening te houden met wat jij mooi vindt, maar ook met de wensen van de klant. Soms zijn dit ook onuitgesproken wensen die je dan wel aanvoelt. Als pleaser moet ik hier mijn weg in zien te vinden. Natuurlijk wil ik graag aan de wensen van mijn klant voldoen, maar er is niet altijd mogelijk wat zij voor ogen hebben. En soms heb ik een beter idee. Iets wat origineler is en waar zij waarschijnlijk ook heel blij van worden.

Verwachtingsmanagement, duidelijk advies en mijn houding als expert is dan heel belangrijk. Die dingen kwamen niet aan bod in de cursussen. Ook het bezig zijn met prijzen is iets dat je dan moet leren. Of je het nu leuk vindt of niet. Een kwestie van meters maken. Het wordt naarmate de ervaring groeit, steeds makkelijker om de waarde van een opdracht in te schatten.”

Ben je hobbymatig ook nog steeds veel met fotografie bezig?

“Nou dat is wel minder geworden. Er blijft natuurlijk minder tijd over. Maar ik probeer het wel. Ik vind het belangrijk en leuk om te blijven experimenteren. Vooral omdat de ruimte hiervoor bij de opdrachtmatige fotografie veel minder is. En vaak levert dat de mooiste paatjes op!

Om mezelf tóch uit te blijven dagen doe ik nu Get The Picture. De diversiteit in opdrachten haalt me uit de comfortzone. Het prettige is, dat ik helemaal zelf kan bepalen wanneer ik wat doe. En er zijn regelmatige leerzame bijeenkomsten zoals de fotowandeling in Rotterdam binnenkort. Daar kijk ik echt naar uit.”

Op welke manier zou je je nog verder willen ontwikkelen?

“Dat is vooral de bedrijfsmatige kant van het verhaal, zoals branding en promotie-achtige dingen. En qua fotografie wil ik beter worden in documentairefotografie. Ik probeer al vaak documentair te werken. Dan leg ik bijvoorbeeld een dag in het leven vast, van die dagelijkse rituelen die mensen in periodes van hun leven doen die steeds veranderen. Het is leuk om terug te kijken en te denken: oh ja, zo zag het leven er toen uit. Wellicht dat ik daar nog eens een cursus aan ga wijden.

Ook wil ik meer oefenen met straatfotografie. Dus situaties. Als ik terugkijk naar foto’s die ik ooit gemaakt heb op straat, vind ik dat toch ook wel heel gaaf. Maar dat is dan meer hobbymatig, voor mezelf.”

Heb je nog tips voor beginnend fotografen die professioneel fotograaf willen worden?

“Een goede fotografie opleiding. En oefenen oefenen, oefenen. Zorg dat je 24/7 je camera bij je hebt, zodat je iedere situatie die je ziet, ook kunt pakken. Hoe meer je het doet, hoe beter je wordt. En ik heb heel veel geleerd vanaf het moment dat ik begon te fotograferen met een prime lens. Ik ging beter nadenken over de compositie en afstand. En doordat ik dichter op mijn onderwerp fotografeerde, kwam ik er meer mee in contact. Op de een of andere manier ben ik er veel bewuster door gaan kijken. En verder: Wees wat brutaler en zelfverzekerder dan ik. Want daar werk ik ook nog steeds aan.”