Landschapsfotografie: een goede voorbereiding is het halve werk

Een van de moeilijkste genres in fotografie schijnt landschapsfotografie te zijn. Kijk op de diverse fotopodia om je heen en je wordt overladen met landschapsfoto’s. Veel fotografen bedrijven dit genre van fotografie. Probeer dan maar eens met je eigen foto het onderscheid te maken of belangrijker nog zelf tevreden te zijn met wat je maakt, want de lat ligt hoog. Maar trek je er alsjeblieft niets van aan, want uiteindelijk draait het eerst om wat JIJ mooi vindt en graag wil vast leggen. Wij van fotoclub gaan je er aankomende maanden wat bij helpen. In dit eerste blog over een goede voorbereiding is het halve werk.

Wat is landschapsfotografie

Eerst wat meer achtergrond bij de term landschapsfotografie. Voor mij staat dat synoniem aan de omgeving om mij heen. Wat ik waarneem om mij heen. Dat kan een uitzicht van een stadslandschap, berglandschap, zeelandschap of natuur zijn, waarin licht, weidsheid en de atmosfeer onlosmakelijk met elkaar of aan elkaar verbonden zijn. Maar ook die fotografie waarin ook compositie, lijnen, vormen, natuur of een mix van deze elementen een rol spelen. Maar ook het weer of het tijdstip waarop je dat uitzicht waarneemt en in 1 beeld samensmelt tot een smakelijk geheel.

Laten we de reis in landschapsfotografie starten. Want er zijn in dit mooie fotografiegenre veel dingen te ontdekken. Zoals hoe bereid je je voor, compositie, locatie, fototechniek zoals lange sluitertijd, filteren, het weer, camera en lenzen en nabewerking. 1 ding is zeker, in dit Instagram tijdperk waarin iedere dag ca. 100 miljoen + foto’s en video’s worden gedeeld, landschapsfotografie is populairder dan ooit.

Ga kijken

Wat heb je nodig om een goede landschapfoto te maken? Zoals eerder gezegd begint het met je uitzicht of te wel wat wil je fotograferen. Dit begint vooral met wat vind jij mooi? Wat is jouw smaak? Dit begint dus met kijken. Enerzijds in je omgeving, zie jij daar iets, een compositie een beeld? Sla op, leg vast waar het was en ga terug.

Toevallig een plekje om de hoek. Toen het ’s avonds opeens hard afkoelde snel de fotospullen gepakt en naar dit weiland gereden waar ik enkele dagen eerder de zon op deze wijze al achter de bomenrij van het coulissen landschap had zien ondergaan.

Vaker teruggaan

Of wat ik altijd doe, vaker teruggaan op een beter tijdstip of beter nog in de verschillende seizoenen. Als je dan al direct kunt stoppen. Pak je smartphone en maak wat proefopnames. Deze camera heb je bijna altijd wel bij je en is hier je beste vriend om een eerste visualisatie te maken van het landschap wat jij waarneemt. Zo maakte ik vaak in het begin mijn foto’s, want ik kan ook niet altijd de camera meenemen. Want besef dat de verzekering je kostbare apparatuur niet zal vergoeden mochten andere onverlaten per ongeluk net in jouw auto inbreken en die goed gevulde cameratas meenemen.

Dankzij de weerapp wist ik dat de kans op mist aanwezig was. Een week eerder was ik er ook en zo wist ik dus precies welke composities ik wilde maken. 1 en 1 is twee.

Inspiratie vinden

Een andere manier om een goede landschapfoto te maken begint door op bekende fotografiepodia zoals Zoom, Flickr, 500px, blogs van camera winkels, beroemde of inspirerende fotografen te bekijken. Vergeet in dit licht Youtube niet, hoewel daar maar weinig Nederlandse vlogs te vinden zijn. Of steek je licht op, op het eerdergenoemde Instagram. Anno 2019 vind ik dat dit laatste er gewoon helemaal bij hoort. Ondanks dat veel is gefotografeerd, is veel nog niet gefotografeerd door jou of op het moment waarop jij er was of bent op dat mooie plekje. Misschien gebruik jij net dat andere standpunt, die andere lens of creatieve effect door een andere sluitertijd filter of weerscondities.

Hoewel ik al vaker op Terschelling was geweest, had ik dit unieke plekje nooit fotografisch ontdekt als ik niet online geïnspireerd was geraakt door prachtige foto’s van dit plekje.

Benut het digitale tijdperk

Naast het internet is de smartphone naast je camera anno nu ook je kompas, je wekker, je kaart en weerstation. Hoe beter je dit benut in combinatie met het bovenstaande, des te makkelijker maak je het jezelf. Waarom ook niet, want juist gebruik maken van deze data betekend dat je soms niet voor niets naar een plek terugrijdt. Kortom het helpt je kansen op een goede landschapfoto vergroten. Want je wil niet helemaal vanuit Arnhem naar Petten aan Zee rijden om daar het bekende palendorp in zee te fotograferen als het getij laag water is en de palen op het droge staan.

Ik was nooit hier gaan fotograferen als ik wist dat aflopend tij was geweest. Maar omdat het vloed werd en ik toch al richting Zeeland moest, toch eerst maar even via Domburg naar mijn overnachtingsplek gereden.

Bekende landschapfotografen als Albert Dros en Bas Meelkers zijn meesters om hun landschapfoto’s vooraf goed uit te denken en alle data te benutten die hen helpt, of dit nu de locatie is of het weer, benut die voorkennis. Daarom een paar tips van apps die je hier goed bij kunnen helpen. Immers een goede voorbereiding is het halve werk.

WeatherPro

De allereerste app, want daar heb ik het hier over om te gebruiken is “WeatherPro van Meteogroup”. Een weerapp die hele handige functies heeft zoals: lokale weerbericht van je eigen woonplaats of de plaats waar je wilt fotograferen. Dauwpunt, luchtdruk, weerbeeld per uur (wolken, zon, bewolkt, regen, etc etc) en de windsnelheid en windrichting. In verdere blogs meer over deze app.

Golden Hour

Een andere belangrijke app en een die ik veelvuldig gebruik, omdat ik deze vooral erg gebruiksvriendelijk vind en alles bevat wat ik nodig heb, is de app Golden Hour. En zoals je weet het gouden uur, dat moment op de dag na zonsopgang of voor zonsondergang aangeeft, waarin er meer indirect zonlicht is, waardoor het licht meer rood en zachter is. De app vertelt je heel eenvoudig voor de ochtend en de avond wanneer het gouden en blauwe uurtje plaats vindt en in combinatie met de kaart krijg je een prima overzicht hoe het licht valt. Je ziet in de vorm van een klok hoe de zonsopkomst of zonsondergang is. Dus vanuit daar prima keuzes kunt maken of je onderwerp mooi van de zijkant wordt belicht (het beroemde strijklicht) of juist tegenlicht hebt. Zeer handig voor het plannen van je shoot en maakt ook nog eens handig gebruik van je telefoon om wanneer jij dat wilt herinnerd te worden voorafgaand aan het gouden uur. Echt een aanrader deze app.

Nog even ’s avonds naar de Posbank. Dankzij de app Golden Hour wist ik hoe het licht zou vallen op deze niet zo gebruikelijke plek en tijdstip op de Posbank.

Blue hour app

Nog eenvoudiger en al eens eerder aangehaald in eerdere blogs van me, is de blue hour app. Je ziet in 1 oogopslag hoe lang het nog tot het blauwe uur duurt. En de app laat ook snel tijden van de zonsondergang of zonsopkomst zien. Uiteraard locatie gebaseerd. De app is heel basic, maar doet precies waarvoor gemaakt.

PhotoPills & TPE

Een andere bekende app is PhotoPills en The Photographer Ephemeris. Beide zijn zeer uitgebreide apps waar zeer veel handige zaken te vinden zijn en te plannen zijn rondom . In het begin wat complex, maar bevat veel handige dingen en is net als The Photographer Ephemeris zeer compleet. Deze laatste twee bevat zoveel zaken dat je eigenlijk je hele fotoshoot perfect kunt voorbereiden. Ik ga nu niet deze apps verder in detail behandelen in deze blog, maar het spreekt voor zich dat deze apps enorm krachtige aanvullingen kunnen zijn op je fotografie. Op de websites van deze makers vind je zelfs complete tutorials.

Google maps

En als je dan weet waar je naar toe wilt bekijk dan zeker ook eens google maps want dan weet je bijvoorbeeld makkelijk waar te parkeren en hoeveel reistijd je nodig hebt. Of bereid je thuis nog beter voor door via o.a. Google earth te kijken. Dan krijg je al een beeld hoe het er op je locatie uit kunt zien. In combinatie met de eerdere apps kun je bijvoorbeeld zien hoe het licht valt en zeker handig in de bergen of je op dat plekje wel licht gaat krijgen op dat plekje bij een eventuele zonsopkomst of zonsondergang.

Dankzij de apps wisten we van te voren dat de zon achter de Geissler peaks bij het beroemde kerkje St. Johann in Ranui zou opkomen. Helaas verdwenen de wolkjes als sneeuw aan de horizon naarmate de zonsopkomst vorderde.

Boeken, tijdschriften, vakantiegidsen en ansichtkaarten

Een andere manier is om reisgidsen van je bestemming of locatie te vinden. Toen ik zelf 2 jaar geleden mijn reis naar de Dolemieten ging voorbereiden, vond ik online een kleine Engelse uitgeverij die speciaal voor de fotograaf reisgidsen maakt. Inmiddels ligt er een nog dikker boek over Wales klaar, nu alleen nog het moment vinden om de reis te plannen. Ook in de vakantiegidsen vind je vaak voldoende inspiratie ter voorbereiding . Maar wat ik ook vaak doe is als ik in een voor mij onbekend gebied ben, zoals september 2018 de Opaalkust, dan kijk ik ook naar de ansichtkaarten die in de lokale winkels te koop zijn.

De eerste keer fotograferen op een plekje en dan dit kunnen vastleggen? Ja het kan als je van te voren weet dat er de bewolking zou oplossen en dus dat er kans was op deze kleuren en sfeer in de lucht, die een heel belangrijk onderdeel is van landschapsfotografie. Maar ook zo vaak ga ik op pad en dan dooft het licht of is er iets wat niet klopt of functioneert.

Tot slot/Samengevat

Landschapsfotografie begint dus al thuis door jezelf goed voor te bereiden. Vind inspiratie onderweg of om je heen of op bekende foto podia. Maar vooral als je onderweg bent, geef je ogen goed de kost. En als je dan een idee hebt, check dan Google Maps zodat je weet waar je heen navigeert en slim parkeert of naar toe moet met het OV. Check het weer en als je naar zee gaat ook de getijdentabel, gewoon omdat het kan en je zo weet of het hoog of laag water is. Ga vaker terug naar dat plekje en wees niet teleurgesteld als de eerste keer het niet direct het perfecte plaatje is, nee dat noemen we geluk. En dat geluk kun je als je soms even de tijd neemt je voor te bereiden afdwingen. De volgende keer gaan we het in deze serie over landschapsfotografie hebben, over een stukje techniek. En wel over handige hulpmiddelen zoals het filter en het statief. Want als je eenmaal op locatie bent, dan wil je ook met jouw perfecte plaatje thuiskomen.