Hoe fotografeer je dieren in de dierentuin

5 Praktische tips om dieren in een dierentuin te fotograferen

In een serie blogs wil ik jullie meenemen in de wereld van dierenfotografie. In elke blog zal een ander dier centraal staan. In deze blog ga ik het hebben over dierentuinfotografie. Aan de hand van een aantal praktische tips die ik hier zal delen kan je nog betere foto’s in een dierentuin maken.

“Hoera, het kan weer! Nadat de dierentuinen gesloten waren ivm de Corona, zijn ze weer open en kunnen we er weer heen om foto’s te maken.”

Vandaar deze blog helemaal gericht op de dierentuin. Een dierentuin is weer een hele andere uitdaging dan het fotograferen van huisdieren, daarbij heb je nog enige controle op de omgeving of kan je een dier op een plek zetten die gunstig uitkomt. De uitdaging van een dierentuin is dat je het moet doen met wat je daar aantreft. Dieren in verblijven met soms gaas ervoor of glas. Hoe je daar het beste uit kan halen wil ik jullie in deze blog meegeven.

Tip 1: Apparatuur en basisinstellingen

Je komt er niet onderuit, voor je naar een dierentuin gaat heb je te maken met je apparatuur. Uiteraard je camera, maar daarnaast ook je lens of lenzen. De moeilijkheid is dat dieren vaak verder weg zitten en dan is een zoomlens onvermijdelijk. De 70-300 is een lens die veel mensen in bezit hebben en heel goed te gebruiken in een dierentuin. Andere opties zijn: de 70-200, deze lens kan je aardig mee uit de voeten, maar vaak kom je ook nog net iets te kort. Je kan dan het beeld kroppen bij de nabewerking zodat het dier dichterbij komt, maar je kan ook een 1.4 of 2.0 extender er tussen zetten.

Je verliest hiermee wel wat licht, maar is nog goed mee te werken (zeker als je de 70-200 f/2.8 bezit), je maximale afstand wordt dan 400mm (bij gebruik van de 2.0). Andere lenzen die vaak in de dierentuin gebruikt worden zijn de 100-400 lens of de 150-600 lens. Daarnaast zou je nog kunnen denken aan een lens met een kleiner zoombereik, heel soms zitten dieren wel dichtbij en te dichtbij om een zoomlens te gebruiken. Je kan dan denken aan de kitlens (18-55), maar ook aan een 24-70 of prime lenzen van 50mm of 85mm. Naast de lenzen kan je eventueel een PL filter gebruiken. Een PL filter (polarisatie) haalt reflectie weg, dit kan handig zijn bij felle luchten, water, maar ook bij het fotograferen door glas.

Instellingen zijn lastig om daar een basis voor te geven, naast dat je afhankelijk bent van weer, licht, zon, schaduw en noem maar op. Kan dit ook bij elk verblijf van een dier weer anders zijn. Toch wil ik je een basis geven hiervoor. Vanuit deze basis kan je zelf aanpassen wat voor jou op dat moment het beste is. Hoewel sommige dieren stil zitten, bewegen de meeste vaak. Daarom ga ik uit van een begin sluitertijd van 1/500, deze pas je aan naarmate een dier sneller beweegt naar een kortere sluitertijd (vanaf 1/800 tot 1/1200 afhankelijk van de snelheid) of indien een dier wel stil ligt of staat langer.

Gezien de afstand die er vaak is, maak ik zelf gebruik van een zo groot mogelijk diafragma (lage f-waarde), zo kan je vaak een dier ook isoleren van de achtergrond, wil je meer laten zien dan kun je het diafragma iets sluiten (iets hogere f-waarde, bijvoorbeeld f/5.6). Kijk hierbij ook wat je lens aan kan, gebruik je een 70-300, 100-400 of 150-600 dan liggen deze waarden al wat hoger. De iso is lastig te zeggen, begin bij 100 op een hele zonnige dag en kijk van daaruit of je deze omhoog moet zetten.

Je kan altijd auto iso gebruiken wil je daar niet te veel mee bezig zijn. Nogmaals, dit is echt een basis van waaruit je zelf verder kan kijken wat op dat moment haalbaar is en kijk regelmatig even je beeld terug. Het ene verblijf kan heel licht zijn en het volgende volop schaduw of je kijkt recht in de felle zon. Verder gebruik ik altijd de burst mode zodat ik meerdere foto’s achter elkaar kan schieten, kan zijn dat je met veel foto’s thuis komt. Kans is wel groter dat dat ene beeld ertussen zit (zeker bij een bewegend dier).

Tip 2: Glas en gaas

Je ontkomt er niet aan in een dierentuin, meeste dieren zitten achter glas of gaas, hoewel je soms geluk kan hebben en ze verblijven hebben waar je boven uit kan kijken (dieren lopen dan lager).

Glas

is iets heel lastigs om door te fotograferen, het is vaak vies (kinderen zitten eraan met hun handjes en aan de kant van de dieren wil het ook nog wel eens vies zijn), fungeert als spiegel, leuk als je even wil kijken of je haar nog goed zit, maar het helpt niet om een dier op de foto te zetten. Ok hoe dan wel… Er zijn een paar trucjes voor. Als eerste, trek donkere kleding aan, liefst ook met lange mouwen en lange broekspijpen, dit reflecteert het minst en ga zo dicht mogelijk tegen het raam staan.

Ten tweede, heb je een PL filter waar ik het eerder in de blog over had? Dit is hét moment om deze te gebruiken. Let wel op, dat je iets licht verliest en waarschijnlijk je instellingen wat aan moet passen. Geen PL filter? Ook dan is er een oplossing, als het goed is heb je bij je lens een zonnekap. Deze kan je heel goed gebruiken (het is altijd wel aan te bevelen om je zonnekap te gebruiken, zelfs als je binnen in huis (of andere binnenruimte) fotografeert, buiten dat het helpt tegen zonlicht, beschermt deze de lens ook tegen bijvoorbeeld regen of stoten).

Goed, nu komt de truc! Zet de zonnekap tegen het glas aan (heb je een lens die naar buiten uitschuift met zoomen? Kijk dan eerst naar de lengte die je nodig hebt). De zonnekap zorgt ervoor dat er geen reflectie aan de zijkanten bij de lens kan komen. Richt op het dier en… je hebt een foto (ok, je moet natuurlijk wel scherpstellen en het knopje indrukken). Staat een dier niet recht voor je? Je kan de lens iets schuin houden, hierbij wel opletten dat er niemand in de buurt staat met felle kleding dat kan dan nog wel eens doorkomen.

Gaas

je kent het wel, mooi verblijf met indrukwekkende dieren, maar omringt met gaas. Toch is het mogelijk om door gaas te fotograferen zonder dat je het gaas ziet. Het beste resultaat krijg je hierbij als je je lens bijna helemaal uitzoomt (is natuurlijk ook afhankelijk van hoe dichtbij het dier is). Je kan dan 2 dingen doen. Als het mogelijk is tot dicht tegen het gaas te komen, zet je lens dan tegen het gaas aan in een opening, zo heb je er het minste last van.

Op het moment dat je scherpstelt op het dier, zal je zien dat het gaas eigenlijk niet meer te zien is (als er op de achtergrond ook gaas te zien is, zal je dit wel blijven zien grotendeels, maar het dier heb je wel mooi in beeld. Is het niet mogelijk om de lens tegen het gaas aan te zetten? Ook dan is het nog mogelijk en hierbij is het belangrijk om je zoomfunctie te gebruiken. Zoom zo ver mogelijk in en richt je camera op het dier dat je wilt fotograferen, zorg dat je het dier goed in beeld hebt, je kan eventueel nog wat spelen hiermee om te kijken hoe het werkt en wat het doet, beweeg je camera maar eens een beetje, je zal dan zien dat het de focus op het dier verliest en het hek heel scherp in beeld komt.

Als het goed is focust je camera zich nu volledig op het dier en zie je het gaas eromheen verdwijnen. Beste resultaat krijg je als je er recht voor staat, schiet je vanuit een hoek dan kan het zijn dat je nog een stukje gaas op de foto krijgt, al zal dit vaak wel wazig zijn. Hoewel je met bovenstaande tips het glas en gaas aan de voorkant vanaf waar je foto’s maakt een soort kan ‘laten verdwijnen’, kan overig glas en gaas bijvoorbeeld aan de zijkant en achterkant van een verblijf wel zichtbaar zijn. Indien het dier er niet te dicht op zit, is de kans er wel dat dit vervaagt en niet goed zichtbaar is

Tip 3: Achtergrond

In een dierentuin heb je de achtergrond niet voor het kiezen, vaak staan er gebouwen omheen of zie je een stuk van hekken die de grote van het verblijf aangeven en de dieren binnen houden. Toch kan het de moeite lonen om even goed te kijken hoe het verblijf eruit ziet en waar het dier zich in het verblijf bevindt. Het is mogelijk om dan een foto te maken waardoor het dier een meer natuurlijke omgeving meekrijgt en je niet direct ziet dat het een dierentuin foto is. Soms lukt dit echter niet en schroom dan niet om toch foto’s te maken, hoewel we graag dieren zo natuurlijk mogelijk zien, mag je soms ook best laten zien dat het in een dierentuin gemaakt is. De tip is hierbij, kijk of het mogelijk is en zo niet, dan gewoon doen wat wel mogelijk is. Probeer er wel voor te zorgen dat de achtergrond niet te druk wordt en wel enigszins wat rustig blijft.

Tip 4: Binnenverblijven, zoals tropische hallen

Veel dierentuinen bezitten binnenlocaties, dit zijn vaak tropische hallen waar de mooiste planten groeien, vogeltjes en andere diertjes los lopen / vliegen of natuurlijk de vlinderkas. Deze ruimtes zijn vaak erg warm en tenzij je op een hete zonnige dag daar bent, is over het algemeen de temperatuur binnen vele malen warmer en vochtiger. Het is belangrijk dat je je camera aan dit verschil laat wennen. Soms hangt er een speciale föhn die bedoeld is voor brillen tegen het beslaan van het glas, in dat geval kan je je lens hier ook voor houden. Is dit niet het geval, haal je camera dan niet direct uit de tas (mocht je de camera vast hebben als je naar binnen gaat, stop deze dan even terug in de tas), maar laat alles even wennen aan de warmte.

Daarna kan je de camera eruit halen en is de kans kleiner dat het glas van de lens beslaat. Gebeurd dit toch, zorg dat je dan een lensdoekje bij je hebt om de condens even af te vegen. Ga je vanuit de hal weer naar buiten, stop de camera weer terug in de tas en wacht buiten even met het weer eruit halen. Hetzelfde voor als naar binnen gaan geldt hier ook. De camera moet weer even opnieuw aan de temperatuur wennen.

Tip 5: Dieren, dieren en dieren

Waarvoor ga je naar de dierentuin? Natuurlijk voor de dieren die je hier in Nederland niet zomaar tegen kan komen. Hoe ga je te werk. Je kan van te voren kijken op de site wat voor dieren de dierentuin heeft waar je naartoe wilt, van daaruit een plan maken met een aantal soorten die je op de foto wil zetten en een route uitstippelen langs deze soorten. Je kan dan langer per soort kijken en hopen dat (ze zich laten zien uiteraard, dat is niet altijd vanzelfsprekend) ze leuke poses aannemen voor een mooie plaat.

Zelf kies ik er altijd voor om gewoon door de dierentuin te lopen en op moment dat ik een dier zie die leuk ervoor zit om daar dan een foto van te maken. Hou er rekening mee dat veel dieren midden op de dag slapen, otters bijvoorbeeld verstoppen zich graag in tonnen, net als de rode panda, of wasberen. Meeste kans maak je als je net na opening van de deuren naar binnen gaat, dan zullen veel dieren actiever zijn. Heb je bepaalde dieren op het oog? Kijk dan eens naar het voerschema en wanneer ze gevoerd worden, dan zullen ze zeker zichtbaar zijn en soms levert dit ook leuke beelden op, zeker als ze jagen op hun voedsel.

Tegen het einde van de dag heb je ook meer kans om meer actie te krijgen. Hoewel bovenstaande een richtlijn is, want het weer speelt ook een rol, zo zullen de meeste dieren op een warme dag liever lui zijn dan actief. Of je hebt de mazzel dat ze het water opzoeken. Met name beren zoeken bij warm weer graag de verkoeling van water op en wat is er leuker dan spelende beren in het water, of tijgers bijvoorbeeld. Bij regen zijn er ook dieren die daar niks van willen weten en liever naar binnen gaan of schuilen (soms lijken dieren net mensen). Een dierentuin is dus geen garantie dat je alle dieren ook daadwerkelijk zal zien, de kans is natuurlijk altijd groter dan in het wild.

Ook de dierentuin waar je naartoe gaat kan invloed hebben op je foto’s, zo zijn er dierentuinen waar je goed zicht heb en die werken met andere soorten verblijven dan volop glas / tralies of gaas. Ik wil nog een ding meegeven voor het fotograferen in een dierentuin. Je bent daar met andere mensen die ook graag de dieren willen zien, hou het dus netjes en geef een ander ook de ruimte, of die ander nu ook een foto wil maken of gewoon een echtpaar/stel/ familie met kinderen is die gewoon aapjes komen kijken.

Helaas uit ervaring weet ik dat er fotografen zijn die er niet om schuwen om je opzij te duwen (zelfs al sta je op dat moment zelf een foto te maken). Hou er ook rekening mee dat in de meeste dierentuinen een statief niet mee naar binnen mag, wil je toch ondersteuning overweeg dan een monopod, daarmee ben je niemand tot last.

Allerlaatste wat ik je wil zeggen! Veel plezier en maak mooie foto’s en geniet van de dieren die we afgelopen tijd hebben moeten missen. UIteraard mag je vragen en opmerkingen weer achterlaten in de reacties, evenals je kersverse foto’s die je in de dierentuin gemaakt hebt. Heb je een tip voor een dierentuin? Laat deze ook zeker achter voor andere lezers. Wie weet kom je nog eens ergens waar je nog niet geweest ben. Ik heb zeker ook wel tips voor prachtige dierentuinen of wildparken in zowel Nederland als België en Duitsland, wil je die? Vraag het mij gerust hier of in de fotoclub groep op Facebook.