Hoe fotografeer je in het blauwe uur – Deel 2
Hallo fotoclubbers! In mijn vorige blog nam ik jullie mee het blauwe uur in door te vertellen wat het blauwe uur is en vooral welke technische hulpmiddelen vereist zijn om te fotograferen in het blauwe uur. Naast de haast allerbelangrijkste, een goed statief, ook een hulpmiddel als de draadontspanner. In deze aanvullende blog over het daadwerkelijk maken van je blue hour!
Kennis van de lichtdriehoek
Leer je camera goed kennen door te oefenen en te weten hoe ver je naar rechts kunt belichten.
Kennis van de lichtdriehoek diafragma, ISO en sluitertijd is wat je wel een beetje in de vingers moet hebben om te fotograferen in het blauwe uur. Maar dit kun je perfect oefenen door je camera op statief te plaatsen in het blauwe uur in de avond en gebruik te maken van het diafragma voorkeuze programma.
Zet je camera op live view, zoom in op je onderwerp, stel scherp, maak je compositie, benut een kleiner diafragma bijvoorbeeld f/8 en kijk wat sluitertijd doet en fotografeer mee met de steeds donker wordende lucht. Je zult merken, logisch ook, dat naarmate het licht afneemt de sluitertijd moet toenemen…. Draai je ook nog eens de lens verder dicht door bijvoorbeeld naar f/11 te diafragmeren dan zie je dat de sluitertijd nog verder zal toenemen.
Bij de meeste lenzen krijg je dan als bonus ook nog eens een fraaie stervorming van de verlichting.
Langere sluitertijd geen probleem
Je zult zien dat naarmate de avond valt en het blauwe uur vordert, je sluitertijd zoals gezegd toeneemt. Let wel des te langer je belicht des te mooier de balans tussen de avondlucht in de hemel en de balans met je compositie wordt. Alleen hier komt een volgende uitdaging ook weer om de hoek.
Je hebt omgevingslicht van de straatverlichting, of de verlichting van de panden of van de omgeving. Als je te lang gaat belichten dan kan dit resulteren in teveel hooglichten. Maar liever iets teveel hooglichten of overbelicht dan een onderbelichte blue hour. Niet alleen vanwege het feit dat schaduwen oplichten kan leiden tot ruis, maar vooral dat de blauwe kleuren onvoldoende sprekend tot hun recht komen.
Of te wel leer je camera kennen hoever je naar rechts kan belichten. Voor mij is een vuistregel in het blauwe uur, wees op tijd op je locatie, bepaal je compositie en ga niet aan de wandel om nieuwe beelden te maken. Focus je op die ene compositie en fotografeer mee met het licht. Als je dit onder controle hebt dan kun je proberen het uiterste te halen uit het blauwe uur, wat soms maar heel even die vlammende blauwe kleuren toont.
Fotografeer in RAW
Hoewel ik een enorm voorstander ervan ben in het veld de juiste belichting te maken, ontkom je er soms niet aan om een compromis te sluiten door over te belichten. Dit vraagt kennis van je camera. Met mijn Canon 5DMKIII wist ik precies hoeveel ik naar rechts kon belichten. Nu ik ben overgestapt op een systeemcamera (SONYA7III) moet ik nog het gevoel krijgen tot hoever ik naar rechts kan belichten, zodat ik in nabewerking de hooglichten kan herstellen in bijvoorbeeld Lightroom.
Dus ik herhaal blue hour fotografie is een kwestie van doen en oefenen. Fotografeer je ook nog eens in RAW en ken je camera voor evt. belichtingscorrecties achteraf, dan haal je uit 1 foto de mooiste resultaten.
Camera instellingen
Je gelooft het haast niet maar ook dit is een blue hour. Aan zee zijn de kleuren altijd anders en i.c.m. een filter en het licht op het water nog krijg je dit soort abstracte sfeerbeelden
Afhankelijk van het onderwerp beoordeel je zoals eerder gezegd met behulp van het histogram of de belichting juist is. Inmiddels ben ik er met mijn camera- en lenscombinaties achter dat mijn belichting best meer naar rechts mag liggen. Om me een handje te helpen heb ik op mijn camera ook de functie “overbelichtingswaarschuwing” geactiveerd.
Als je dan even kort de foto ziet op je cameradisplay zie je al direct de overbelichte delen knipperen en kun je beoordelen of je de juiste belichting hebt gekozen. Geld wel ken je camera.
Tip!
Een oplossing is gebruik te maken van HDR techniek (3 belichtingen maken en samenvoegen in nabewerking) of wat bij veel fotografen tegenwoordig steeds populairder is Luminousity masking toepassen in de nabewerking. Voor mij is het nog steeds mogelijk met 1 opname een in mijn ogen een prima blue hour te maken.
Een ander techniek die je kunt toepassen is door soms gebruik maken van een grijsverloopfilter. In een aanvullende derde blog delen we nog wat meer tips over HDR en vooral bespreken we foto’s van jullie.
Scherpstellen
Een ander belangrijk onderdeel is je focus of scherptebepaling. Zo lang ik fotografeer in het blauwe uur, maak ik gebruik van live view. En dan vooral in combinatie met handmatige focus. Ik zoom digitaal in middels live view, beoordeel of de scherpte goed is door een bepaald punt te kiezen schakel dan de camera op manual focus en druk dan af met mijn afstandsbediening.
Live view stelt me ook in staat op het display de foto al te zien met de instellingen die ik dan gebruik. Ook zie ik in mijn display het histogram en een grid zodat ik weet, in combinatie met het waterpas, of één en ander correct gecomponeerd en belicht is. Uiteraard doe je alles vanaf een statief. Ik maak zelf gebruik van een statief i.c.m. een L-bracket voor stabiele en nauwkeurige composities en daarmee scherpere foto’s, want besef dat ieder onderdeel telt in stabiliteit om scherpe foto’s te maken!
Een afbeelding met een sluitertijd van 70 seconden, zodat ik aan beide zijde een lichtspoor van de passerende auto’s kon meenemen. Let wel op; hoe langer je belicht des te langer de sterren van de verlichting worden.
Tot slot
Maak gebruik van diafragma (Av) voorkeuze of handmatige (M) voorkeuze als programma instelling op je camera. Idealiter kleine diafragma’s tussen f/8 en f/16. Meervlaksmeting en handmatig scherpstellen.
Afhankelijk van het onderwerp gebruik ik sluitertijden van 1 seconde tot soms wel enkele minuten. Bekijk en beoordeel je histogram, want hoe verder naar links, des te donkerder en meer onderbelicht je beeld is. Dan is het achteraf lastiger om details in de schaduwen naar voren te halen tijdens de nabewerking.
Afhankelijk van het onderwerp pas ik soms softe of harde grijsverloopfilters toe. Dit doe ik hoogstens als er water in de voorgrond is, zodat ik het blauw van de lucht en het water meer in balans kan brengen. Maar de laatste tijd pas ik eerder digitale verloopfilters toe in Lightroom.
Reitdiephaven in Groningen. Telkens als ik in de buurt ben probeer ik het weer om een goede avondfoto hier te maken. In dit geval in de nabewerking in Lightroom een digitaal grijsverloop tot over de huizen om de lucht te balanceren met het donkere water van de haven toegepast.
Tips voor het blauwe uur fotograferen op een rij
- Gebruik als hulpmiddel de blue hour app zodat je weet hoe laat het fotografiefeest begint
- Let op als de straatverlichting aan gaat, dan weet je nu is het blue hour
- Herkennen en oefenen eens uit de hand, gebruik auto ISO, groot diafragma en passende sluitertijd en ontdek en leer de blue tones te herkennen
- Kennis van de lichtdriehoek diafragma, ISO en sluitertijd is een must
- Gebruik een statief voor ruisvrije en knisperend scherpe foto’s
- Een afstandsbediening is onmisbaar
- Fotografeer de zee ook eens nadat de zon al onder is gegaan
- Ken je camera sensor, hoe ver naar rechts en hoe veel kun je schaduwen herstellen
- Fotografeer in diafragmavoorkeurs- of de M-stand
- Benut de live view-functie van je camera
- Stel handmatig scherp
- Fotografeer in RAW
Reacties