Boekrecensie: Flitsen met een reportageflitser van Sonja van Driel

Een reportageflitser is een hulpmiddel in de fotografie waar menig fotograaf ‘schrik van heeft’. Heel veel fotografen zweren bij daglicht omdat dit mooiere foto’s zou geven. Maar met het juiste gebruik van een flitser, kun je ook prachtige foto’s maken. Je moet alleen weten hoe het moet en ook rekening houden met bepaalde factoren. Het boek van Sonja van Driel belooft dat je van toevalstreffer naar voltreffer gaat. Ik ben benieuwd.

Goede eerste indruk

De eerste indruk van het boek is goed. Het boek ziet er overzichtelijk uit en heeft een goede hoofdstukindeling met logische opbouw. Er is zelfs nog wat aandacht voor camera-instellingen, voor wie dat nog niet helemaal onder de knie heeft. Dat is een prima toevoeging vanuit de auteur. Voor veel mensen waarschijnlijk overbodig, daarom staat deze ook als allerlaatste hoofdstuk. Een bonus, als het ware.

Na een introductie over lichtsoorten en terminologie worden diverse flitsers uitgelegd zodat de informatie die op de achterzijde af te lezen is duidelijk is. Bij onderwerpen die verderop in het boek aan bod komen, is netjes een verwijzing geplaatst.

Cursus in boekvorm

Het boek begint bij flitsen in TTL modus. Dat is het logische begin, omdat daar minder technische kennis voor nodig is, dan bij flitsen in de manuele modus. Bij elk nieuw onderwerp dat aan bod komt, waarbij je als lezer weer wat nieuws kunt leren, is een passende oefening toegevoegd om het in de praktijk ook te ervaren. Dat maakt dit boek tot een perfecte mix van theoretische kennis en het in praktijk brengen van het geleerde. Eigenlijk is dit boek een prima cursus in boekvorm.

De theorie laat je namelijk snappen waar je mee bezig bent. Doordat je oorzaak en gevolg uitgelegd krijgt, zul je in de prakijk ook sneller snappen waarom iets wel of niet werkt. Waarom een foto goed belicht wordt, overbelicht wordt of juist te donker blijft. En daardoor weet je ook waarom je in bepaalde situaties beter voor het een of ander kan kiezen.

Er wordt aan geen detail voorbij gegaan

Zonder je dom te laten voelen, gaat het boek aan geen enkel detail voorbij. Je wordt echt aan de hand meegenomen door de techniek die bij het flitsen komt kijken. Kleine en grote wetenswaardigheden komen aan bod, zodat je echt de hele theorie en vaardigheden rondom het flitsen kunt leren. Maar je wordt niet op een toon benaderd die je het gevoel geeft dat je het allemaal nog niet zou snappen. De dingen die je al wist, lees je daardoor op een manier dat het weer verfrissend is om het in andere woorden nog eens tot je te nemen. In plaats van dat je je eraan stoort, dat er dingen behandeld worden die totaal niet meer nieuw voor je zijn. De theorie is duidelijk uitgelegd. Niet droog, maar met veel voorbeelden. Foto’s geven je een beeld van wat er gebeurt in een bepaalde situatie. En laten je bijvoorbeeld echt zien wat het kantelen van een flitskop of het zoomen met de lens voor gevolgen kunnen hebben voor je foto.

Je kunt je vragen niet stellen

Het indirect flitsen heeft een belangrijke plek in het boek. Hier leer je veel over de hoek van het licht, de flitskracht en wat het verschil in diepte doet met de lichtopbrengst van je flitser. En hoewel er een aantal mooie voorbeeldfoto’s bij staan, en diverse schetsen waarin je kunt zien hoe het licht valt als je je flitser in een hoek van 45 graden of 90 graden zet, vind ik dat daar toch nog wel wat meer uitleg had mogen komen.

Ik begreep de theorie toen ik het gelezen had en dacht het ook te kunnen toepassen. Maar bij de oefening ging ik wat experimenteren met de flitsrichting. En de richting die in theorie totaal verkeerd was, leverde bij mij het best belichte plaatje op. Ik flitste namelijk in het midden van een ruimte, met best wel wat afstand tot de muur achter me, met de flitser schuin naar boven en naar achteren gericht. Op deze manier kwam er toch nog genoeg licht op mijn onderwerp (wat ik niet had verwacht) en bleek de reflectie van de flitser niet zichtbaar in het raam achter mijn onderwerp. Toen ik de flitser recht omhoog had staan, en naar voren gericht in een hoek van 45 of 90 graden bleef die reflectie in het raam steeds zichtbaar. Uit dit stukje blijkt maar weer (vond ik) dat een boek niet altijd een goede vervanger is van een fotocursus. Omdat je met vragen blijft zitten. Je hebt niemand om ze aan te stellen.

Oplossingen voor problemen

Wat ik ook jammer vond is dat Sonja van Driel in het eerste hoofdstuk beschrijft dat het niet erg is als je een flitser hebt die niet de flitsafstand aangeeft op het LCD-scherm. Maar dat er verschillende keren in het boek toch op teruggekomen wordt dat je deze van je scherm moet aflezen. Bijvoorbeeld in het hoofdstuk over manueel flitsen. Daar speelt deze functie een belangrijke rol en laat mijn flitser die mogelijkheid nu net niet hebben. Dat wil niet zeggen dat je niet met de geleerde theorie aan de slag kunt, maar je loopt daardoor wel tegen extra vragen aan.

Maar toch denk ik dat dit boek je voor een heel groot deel wegwijs kan maken in het flitsen. Zoals met alles in de fotografie blijft het toch een kwestie van doen, oefenen en proberen om het echt onder de knie te krijgen. En hoewel je geen vragen kunt stellen, heeft Sonja van Driel er wel rekening mee gehouden dat je tegen bepaalde problemen aan kunt lopen tijdens het oefenen. Zo ben ik verschillende keren na een oefening een paragraaf tegengekomen waar werd stilgestaan bij mogelijke problemen die je tegen kunt komen en de oplossingen daarvan.

Goede basis om te leren flitsen

Al met al vind ik ‘Flitsen met een Reportageflitser’ een zeer goed boek voor de onervaren flitsfotograaf. Je kunt nog zoveel foto’s gemaakt hebben en zo bedreven zijn in je fotografie. Als je weinig heb gedaan met reportageflitsers ga je hier heel veel nuttige informatie uit halen. Uit workshops wist ik ook al wel dat indirect flitsen vaak goede resultaten oplevert en dat soort weetjes. Maar door de hele theorie erachter uitgelegd te krijgen, snap je veel beter waar je mee bezig bent en waarom bepaalde dingen wel of niet werken. Dat is wat dit boek toevoegt. Daardoor weet je de volgende keer dat je je flitser erbij pakt wél wat je moet doen, als je bijvoorbeeld: een vervelende reflectie ziet in het raam achter je onderwerp, of een zwaar overbelichte achtergrond hebt bij je flitsfoto.

Binnenkort ga ik ook nog aan de slag met het praktijkboek Draadloos Flitsen van Sonja van Driel. Daarna zal ik hier ook mijn bevindingen daarvan met jullie delen.