10 Tips voor theater en concertfotografie

Concertfotografie, theaterfotografie en alle andere kunstvormen die zich op een podium afspelen noem je podiumfotografie.

Podiumfotografie is een heel specifieke maar mooie en uitdagende vorm van fotografie. Voor mij is het een mix tussen portret-, actie- en reportagefotografie.

Podiumfotografie is eigenlijk een verzamelnaam voor alle kunstvormen die zich op een podium afspelen zoals muziekconcerten, theater-, toneel en dansvoorstellingen. Voor ieder van deze fotografievormen heb je specifieke vaardigheden nodig. Zo zul je voor het fotograferen van een concert op een groot podium veel in beweging zijn, om zowel de artiesten als het publiek te fotograferen.

Terwijl je bij het fotograferen van een dansgroep je je juist niet te veel kunt verplaatsen om geen storend element te zijn. Bij alle deze vormen van fotografie is het echter belangrijk om de belangrijkste camera instellingen blindelings weet te vinden en gebruiken. Als je bijvoorbeeld fotografeert in een slecht verlichte zaal, moet je weten hoe je toch dat weinige licht weet te gebruiken. Vertrouwd zijn met je apparatuur is belangrijker dan het hebben van de beste uitrusting.

Wat zijn de basistips voor het maken van goede podiumfoto’s?

Er zijn veel tips die je zullen helpen een goede foto te maken. Onderstaande basisprincipes geven je echter de juiste start om mooie podiumfoto’s te maken.

Fan zijn van podiumkunst

Hoe meer liefde je ergens voor voelt des te meer kun je je inleven in situaties. Bezoek dus vooral muziekconcerten en dansvoorstellingen mocht je de tijd vinden. Kijk om je heen en let goed op hoe het licht veranderd, het publiek en hoe de muzikanten of dansers zich over het podium bewegen. Laat je vooral inspireren door dat wat zich op een podium en daarnaast afspeelt.

Ga dichtbij.

Probeer vooraan bij het podium te staan. Groothoekfoto’s geven de sfeer mooi weer.

Gebruik een lichtsterke lens.

Een snelle lens helpt je die speciale momenten helderder en gemakkelijker vast te leggen. Het voordeel is dat je niet zo hoog in de iso-waarden komt. Ook is het vaak niet toegestaan om bij podiumfotografie te flitsen. Zou je toch mogen flitsen dan flits je de hele sfeer (met name de kleuren) weg in je foto.

Compositie is de sleutel.

Zonder een goed oog voor compositie vallen je foto’s onvermijdelijk tegen. Zelfs als je deze vaardigheid in het begin niet hebt, kun je deze door oefening toch goed ontwikkelen. Gebruik bv. vooral de regel van derden. Iemand in het midden van een foto hebben is visueel saai.

Let op de achtergrond.

Zorg ervoor dat er niets afleidend is in je achtergrond dat de aandacht wegtrekt van je hoofdonderwerp.

10 tips om je podiumfotografie te verbeteren

Podiumfotografie is heel wat anders dan het fotograferen van portretten. De directheid van het moment is iets dat je vastlegt of niet. Hoe dan ook, je kunt een band of dansgroep niet vragen om iets te herhalen tijdens een voorstelling. Terwijl je tijdens een portretfotoshoot de luxe hebt om dingen opnieuw vast te leggen. Om goede resultaten te krijgen, moet je alert zijn en situaties kunnen voorspellen. Dit vereist een gedegen voorbereiding. Stel je eens voor wat er zou gebeuren als je werd ingehuurd om huwelijksfotografie te doen en je de kus na het ‘Ja-woord’ zou missen. Je klanten zouden niet blij zijn, en dat zouden ze ook niet moeten zijn.

1. Ben voorbereid

Zorg dat je ruim voor aanvang in de zaal aanwezig bent om zo het voorprogramma te kunnen vastleggen. Een fotograaf moet net als een sporter ook warmlopen. Op die manier heb je gelijk een idee hoe de zaal en omgeving eruitzien. Zo kun je ook de looproutes goed bekijken om je snel te verplaatsen.

2. Lenzen

Neem zowel een lichtsterke groothoek- alsook een telelens mee. Op die manier kun je zowel de sfeer in de zaal en op het podium alsook close-ups met emotie goed vastleggen. Het liefst met twee bodies zodat je tussendoor geen lenzen hoeft te wisselen. Je bent namelijk altijd afhankelijk van de situatie op het podium. Komt een artiest naar voren of niet, is het heel donker, of is er veel licht. Zo kun je op het juiste moment je keuze maken voor groothoek- of telelens.

3. Leg vooral de beleving vast

Wat je sowieso vast moet leggen is beleving tijdens een concert of voorstelling. Dat kan een sprong van een muzikant zijn, het publiek dat aan het crowdsurfen is, de interactie van een muzikant met zijn fans of de gezichtsexpressie van een toneelspeler. In principe moet je in één foto de beleving van een evenement kunnen zien.

4. Anticipeer op lichtveranderingen

Het licht op een podium heeft vaak een herhalende frequentie, zoals bijvoorbeeld een bepaalde lichtsetting die bij specifieke scenes terugkomt. Kijk vooral hoe een artiest op het podium staat, en hoe het licht op hem of haar valt. Zo kun je bijvoorbeeld bij veel tegenlicht, mooie silhouetten maken. Of je hebt juist veel licht van voren waardoor je mooi kunt ‘spelen’ met het licht dat van achteren komt. Tracht te bewegen daar waar het kan. Op zie manier kun je het licht vanuit diverse hoeken zien. Wel is het handig om te weten wat je camera doet, en wat voor invloed licht op een situatie heeft. Dus, basisvoorwaarden zoals ISO, diafragma en sluitertijd zijn altijd belangrijk, en zeker essentieel bij muziekfotografie. Blijf dus vooral kijken.

5. Handmatige belichting gebruiken

Hoewel het gebruik van de diafragmavoorkeur een geweldige tip kan zijn voor beginners, is het het beste om vast te houden aan handmatige belichting voor degenen die wat meer ervaren zijn. Felle veranderingen in het podiumlicht kunnen leiden tot verkeerd belichte foto’s. Houd in plaats daarvan de controle over je foto’s door altijd de handmatige belichtingsmodus te gebruiken. Of ze nu de verlichting dimmen voor een akoestische set of lasers die het podium ‘bombarderen’, je kunt de belichting altijd snel aanpassen en zo meer controle houden over hetgeen om je heen gebeurt.

6. Stel een snelle sluitertijd in

Er zijn spannende momenten bv. de leadzanger helemaal uit zijn dak gaat. Wanneer dit gebeurt, zal een snelle sluitertijd je beste vriend zijn. Langere sluitertijden zijn gewoonweg niet handig bij hyperactief gedrag van je hoofdpersoon. Als je sluitertijd niet rond de 1/500sec of sneller is, is de kans groot dat je aan het einde van de voorstelling weggaat met wazige beelden. Of je moet de beweging juist willen laten zien in je foto’s. Gebruik dan bewust langzamere sluitertijden, zoals 1/15 of 1/8 sec.

7. Begin bij de buitenste podiumrand

Als je een toegangspas voor een concert hebt, krijg je meestal toegang tot het gebarricadeerde gedeelte direct voor het podium, zodat je beter in staat bent om foto’s te maken zonder dat je wordt geduwd door opgewonden concertbezoekers. Helaas verdringen alle fotografen ter plaatse zich meestal in het midden van het podium om foto’s van de leadzanger te krijgen. In werkelijkheid is het waarschijnlijk beter om bij de buitenste randen te beginnen en naar binnen te werken. Zo maak je ook afbeeldingen van andere bandleden of de hele groep. Bovendien, recht voor de leadzanger staan, plaatst je in een ongemakkelijke situatie waar je alleen naar boven kunt fotograferen. Door aan de rand te starten en naar binnen te gaan, vermijd je het hectische centrumgebied en krijg je betere beelden.

8. Kies voor het RAW-formaat

Je hebt een paar opties als het gaat om beeldformaten op je camera. Beginners kiezen vaak gewoon voor de JPEG-modus. Dat komt omdat de afbeeldingen er meestal geweldig uitzien als ze naar een computer worden gedownload. Dit is te danken aan het automatisch toevoegen en regelen van verzadiging, scherpte en contrast. Als je nog nooit in een andere modus hebt geschoten, weet je waarschijnlijk niet eens wat je mist. Het blijkt dat je veel mist. Als je opnamen maakt in RAW-indeling, blijven alle gegevens in een volledig onbewerkte staat. Het is volledig onbewerkt, dus dit geeft je meer vrijheid om dingen te veranderen in de postproductie. Is de witbalans, belichting, contrast of een van de andere factoren voor de beeldkwaliteit een beetje afwijkend? Fotograferen in RAW-formaat betekent dat je de kracht hebt om deze achteraf te perfectioneren.

9. Witbalans

De juiste witbalans voorkomt ongewenste kleurzweem in je foto’s. Ik raad je echter ten zeerste aan om de witbalans in te stellen tijdens de nabewerking. Zet je camera dus op Auto White Balance en negeer vervolgens de WB-instelling totdat je weer thuis bent. Als je in RAW fotografeert is de witbalans volledig flexibel. Of je nu de witbalansinstelling bepaalt op het moment van vastleggen of dat je wacht tot je Lightroom dagen later hebt geopend, maakt geen verschil. Alleen is het moeilijk om tijdens een concert de witbalans in te stellen, zeker als er overal op het podium verschillende kleuren licht is.

10. Ben kieskeurig

Wanneer je voor het eerst toegang krijgt om een optreden te fotograferen, is de verleiding groot om duizenden foto’s te maken in de hoop dat je iets bruikbaars tussen zit. Je kunt dat natuurlijk doen, maar je zult waarschijnlijk ontdekken dat een hoog percentage afbeeldingen donker, onscherp en misschien niet bruikbaar zal zijn. Plus je zit dan met een onredelijke hoeveelheid tijd aan het bewerken van alle afbeeldingen. Wees geduldig en wacht op het juiste moment om de ontspanknop in te drukken. Focus je op één persoon op het podium, zoek een goede hoek waar de microfoon hun gezicht niet blokkeert en probeer te kijken wat de lichten doen. Als het licht er goed uitziet en je een redelijke belichting hebt en de artiest er goed uitziet, schiet dan. Zo niet, probeer en wacht. Maar als er iets spectaculairs gebeurt, zoals iemand die in de menigte springt of recht door de lens van je camera kijkt, blijf dan gewoon fotograferen!

Zolang je deze tips volgt, zullen je podiumfoto’s beter moeten worden. Zorg dat je eerst de basis van fotografie onder de knie hebt. Daarna kun je beginnen met het oefenen van de bewegingen die ervoor zorgen dat meer mensen van je afbeeldingen gaat houden.