Laat je je uitvaart wel of niet vastleggen?

Laat je je uitvaart wel of niet vastleggen voor je nabestaanden?

In mijn ervaring komt het vaker voor dat je als (professioneel) fotograaf wordt ingehuurd voor een huwelijk dan voor een uitvaart. Toch zijn de redenen om hiervoor te kiezen eigenlijk hetzelfde. Je wilt alle momenten die je in een roes (overmand door verdriet of door vreugde) meemaakt kunnen herbeleven via een mooie fotoserie.

Oplopende kosten en uitvaartverzekering

Niet iedereen weet echter meteen of hij/zij het wel wil: een fotograaf bij een uitvaart. In zo’n emotionele situatie liggen ze er vaak wakker van en kost het moeite om zo’n beslissing te nemen.

De kosten van een uitvaart kunnen al behoorlijk oplopen en als daar ook nog eens de kosten van een professionele fotograaf bijkomen… Niet iedereen heeft bovendien een uitvaartverzekering afgesloten en het kan zijn dat de overledene geen spaarpotje heeft aangelegd voor dit doeleinde.

Als er een uitvaartverzekering is afgesloten staat in de polisvoorwaarden waar de nabestaanden de uitkering voor kunnen gebruiken en of ze volledige keuzevrijheid hebben.

Gemiste momenten terughalen

Toch willen mensen vaak wel een herinnering hebben, waar ze later nog eens naar terug kunnen kijken. Zo kunnen ze zien welke momenten ze gemist hebben, wie er allemaal waren, de details van een troostrijke knuffel of een gebaar.

Als er door het uitvaartcentrum een filmopname van de plechtigheid wordt gemaakt (vaak zit dit in het pakket en kun je hiervoor kiezen) is het ook erg prettig om alle toespraken en eventuele (live) muziekstukken nog eens terug te kunnen kijken en herbeleven.

Rouwverwerking

Foto’s en ook filmbeelden kunnen ook helpen bij de rouwverwerking, om je achteraf te realiseren wat er allemaal gebeurd is. Voor je rouwverwerking is het belangrijk dat je erover praat en daarbij kunnen foto’s van de uitvaart enorm helpen.

Vooral foto’s van interacties, emoties en de manier waarop je het samen beleefd hebt zorgen ervoor dat je beter en gemakkelijker kunt praten over het leven van de overleden dierbare. Wat dat betreft is uitvaartfotografie dankbaar werk. Mensen vinden troost in je foto’s als je het goed gedaan hebt.

Mijn eerste ervaring als uitvaartfotograaf

Ik schreef al eerder het artikel 8 tips voor uitvaartfotografie over dit onderwerp na mijn eerste ervaring hiermee in 2016. Voor die tijd hield ik me liever verre van het onderwerp, ik fotografeerde liever vrolijke zaken en ik wist ook niet of ik het wel zou kunnen!

Ik was doodsbang als een soort paparazzo over te komen die huilende of zelfs opgebaarde mensen kwam fotograferen. Ik wilde dus zo onopvallend en geruisloos mogelijk overkomen, hetgeen me gelukkig erg goed afging! Maar hoe doe je dit respectvol? Ik nam me voor goed alle signalen op te pikken en mensen niet de indruk te geven dat ik ze ‘zag’ in al hun verdriet en hier ook niet de focus op te leggen.

Ik probeerde de sfeer, de toespraken en de muziek goed op me in te laten werken zodat ik me een beeld kon vormen van de overledene. Ondertussen fotografeerde ik allerlei details; bloemen (met linten), een knuffel, een stukje versiering, kaartjes met tekst, tekeningen of een ornament in de ruimte.

Vervolgens heb ik me geheel laten leiden door mijn gevoel waardoor er een zeer ‘rake’ reportage ontstond. Ik merkte dat ik niet stoorde en dat mijn aanwezigheid op prijs werd gesteld. Achteraf was de familie er erg blij mee en ik merkte dat dit specialisme me op het lijf geschreven was.

Ik maakte ook nog een mooi fotoboekje waarvan ik achteraf hoorde dat dit enorm veel troost gegeven heeft en dat ze er jaren na de uitvaart nog steeds af en toe in bladeren. Zo’n uitvaart album verkoop je vaak wel in zesvoud en dat is een heel verschil met een trouwalbum, waar je vaak maar één exemplaar van uitbrengt en verkoopt.

Het moet je wel liggen, anders niet doen!

Ik denk dat dit specialisme je echter wel moet liggen, anders moet je er niet voor kiezen! Het is ook net zoals bij trouwfotografie, het mag niet mislukken! Je kunt het namelijk niet meer overdoen.

Het is natuurlijk verleidelijk voor trouwfotografen die in de winter weinig tot niets te doen hebben, om dit ‘erbij te doen’. Realiseer je echter dat het niet voor iedereen weggelegd is.

Naast je standaard fotografiekennis over belichten in slecht verlichte ruimtes is het ook belangrijk hóe je het doet. Je moet heel goed kunnen communiceren, over een goed empathisch vermogen beschikken en rekening houden met de nabestaanden. Het is fysiek zwaar om te doen, het voortdurend scherp zijn en kijken wat er gebeurt, naast je eigen emoties waar je vaak ook mee te dealen hebt. Vaak ben je gesloopt als je klaar bent.

Ik heb vaak zien gebeuren dat ingehuurde fotografen op een zeer irritante manier aan het flitsen waren, in de weg liepen, dingen omstootten, zich niet goed kleedden en de verkeerde dingen vastlegden en zeiden. Vaak doe je zaken via een uitvaartbegeleid(st)er en zij worden vervolgens aangekeken op jouw wanprestaties!

Voordelen inhuren professionele uitvaartfotograaf

Uit kostenbesparing of onbekendheid worden soms kennissen of familieleden van de overledene ingeschakeld om te fotograferen tijdens de uitvaart. De moeilijkheidsgraad van die fotografiegenre wordt vaak onderschat, zeker vanwege de emotionele lading die zo’n dag heeft.

De voordelen van een ingehuurde en professionele fotograaf zijn dan ook groot:

• Voor een voor de familie onbekende professional is het gemakkelijker om foto’s te maken dan voor een familielid met een camera. Hij/zij kan intiemere foto’s maken van mensen met verdriet dan een amateur.
• Als een naast familielid wordt ingeschakeld om te fotograferen, is diegene niet beschikbaar voor steun aan de rest van de familie en kan hij/zij ook niet echt betrokken zijn bij de gebeurtenis.
• Een professionele fotograaf beschikt vaak over een camera die in stille modus kan werken, waardoor allerlei irritante geluiden tijdens de plechtigheid achterwege blijven.
• Omdat je eigenlijk niet kunt flitsen en de ruimtes vaak erg slecht verlicht zijn, is het handig om een fotograaf in te huren die over lichtgevoelige objectieven beschikt.

Mijn beide ouders zijn afgelopen jaar kort na elkaar overleden. Omdat ik zelf natuurlijk druk was met speeches en allerlei regelwerk en bovendien zelf te emotioneel betrokken was, heb ik geen foto’s gemaakt van beide plechtigheden.

Ook heb ik geen professioneel fotograaf ingehuurd, iets wat ik tot op de dag van vandaag betreur! Er zijn wat foto’s gemaakt met een smartphone, maar de kwaliteit daarvan laat natuurlijk te wensen over, naast het feit dat er maar van een paar gebeurtenissen (de nazit met borrel) foto’s zijn gemaakt.

Gelukkig is er een livestream gemaakt waarbij de filmbeelden op stick zijn opgeslagen. Iets waar ik wel regelmatig met trots naar terugkijk. Ik krijg hiermee de bevestiging dat we het afscheid op zeer mooie, respectvolle en onvergetelijke wijze hebben vormgegeven! Uiteraard samen met mijn vaste opdrachtgeefster, uitvaartbegeleidster Wies Sanders.

Het Joodse gezegde: “Zolang wij over hen praten zijn zij niet gestorven” zit in mijn geheugen gegrifd. Door de aanwezigheid van goede foto’s blijf je over hen praten en worden ze niet vergeten. Dit toont al aan hoe belangrijk dit aspect is!