Fotografen goed belicht: Frank Doorhof

Een nieuwe editie in de rubriek Fotografen goed belicht. Hierin worden fotografen geïnterviewd die zich gespecialiseerd hebben in een bepaald genre of een speciale techniek, maar ook fotografen die zich op bijzondere manieren onderscheiden. Dit keer het woord aan Frank Doorhof over zijn werkwijze en carrière. Ook geeft hij drie tips om zelf aan de slag te gaan met modelfotografie.

Waarom modelfotografie?

“Ik zeg altijd: ik heb er zelf niet direct voor gekozen, het heeft mij gekozen. Ik fotografeerde graag apen, vogels en sport en was lid van een lokale fotoclub. Het was daar gebruikelijk om een workshop te volgen en er was keuze uit twee. Voor de ene workshop zouden we het bos in gaan, maar de persoon die deze workshop gaf, lag me niet zo. Dus koos ik voor de tweede optie: modelfotografie. Om eerlijk te zijn had ik daar eigenlijk nog helemaal niets mee, maar ik ontdekte daar dat je het licht helemaal naar je eigen hand kunt zetten. Op dat idee werd ik helemaal verliefd. Het weekend erna gingen we bij mijn ouders eten en daar was de documentaire ‘Het uur van de Wolf’ over David Lachapelle op tv. Vanaf de eerste minuut dat ik daarnaar keek, begreep ik modelfotografie. De extreme styling die Lachapelle toepast, sprak me enorm aan. Dat wilde ik ook!”

Zijn er nog andere genres waarin je graag fotografeert?

“Behalve modelfotografie vind ik straat- en reisfotografie ook te gek. Als ik op vakantie ga houd ik mijn camera van vertrek tot thuiskomst bij de hand en maak ik nog meer foto’s dan met een modelshoot. Deze twee verschillende genres hebben nog best wel wat gemeen. Natuurlijk heb je bij straatfotografie het licht niet volledig in de hand, maar ik werk ook graag met natuurlijk licht bij modelfotografie. Dus dan heb ik dat ook niet altijd. De overeenkomst is het verhaal vinden in de foto. Bij modelfotografie zit dat hem in de expressie, de pose, de kleding en de belichting. Die elementen maken de foto interessant. Op straat zorg ik ook altijd voor een verhaal in de foto. Dat kan hem zitten in een persoon die de straat oversteekt, maar bijvoorbeeld ook in een gebouw.

Naast fotografie ben ik gek op comics en in Amerika heb ik verschillende winkels bezocht die stripboeken verkopen. Daarin zitten enorme verschillen. Ik bezocht warehouses die letterlijk volgepakt waren met dozen vol comics, en kwam ook in nette boekwinkels waarin alle boeken netjes geseald waren. Dat vertelt ook een verhaal en dit inspireerde me voor een serie. Je ziet daarin dat letterlijk elke winkel zijn eigen karakter en feel heeft, eigenlijk net als mensen.”

Heb je opleidingen en/of cursussen gevolgd?

“Ik heb mezelf veel aangeleerd, zeg ik vaak. Maar eigenlijk is dat niet waar. Je kunt zelf dingen leren door het veel te doen, maar daarbij gebruik je ook internet. Met Dean Collins kwam ik als eerste in aanraking. Hij heeft een hele mooie manier van uitleggen, omdat hij de dingen uitlegt waardoor ze heel gemakkelijk lijken. Als hij bijvoorbeeld een set liet zien qua opstelling en hoe het werkte, dacht ik: dit moet ik ook kunnen. Als je dan zelf aan de slag gaat, blijkt het toch moeilijk te zijn.

De theorie is wel duidelijk, maar probeer het dan maar eens te doen. Inmiddels geef ik zelf ook geruime tijd workshops en ik probeer ook die manier van lesgeven zelf toe te passen. Ik zet bijvoorbeeld niet drie lichtopstellingen neer tijdens een workshop om mijn cursisten te laten zien wat ze daarmee kunnen doen. Ik leg juist uit hoe het licht werkt. Ik wil mijn cursisten de principes meegeven, want als ze die snappen dan kunnen ze zelf aan de slag gaan. Dan kunnen ze alles doen en niet alleen de drie lichtopstellingen die ik in de workshop behandeld heb.

Aanvankelijk was ik bang dat klanten daardoor niet meer terug zouden komen, want ze hebben dan al veel geleerd in één workshop, maar het tegendeel bleek waar. Naast techniek is inspiratie en creativiteit namelijk ook heel belangrijk in de fotografie en doordat ik mijn workshops altijd start met een vraag en antwoord spel, is geen enkele workshop hetzelfde. Ik maak terplekke de input voor de workshop, met vragen die die dag gesteld zijn. Dat houdt het voor mij ook leuk, want anders zou ik het niet volhouden om twee keer per week les te geven. Zo blijft de uitdaging erin.”

Hoe onderscheid je jezelf?

“Ik denk dat je moet werken vanuit passie. Je kunt wel mooie plannen maken, maar plezier in je werk is het belangrijkst. Het moet niet altijd alleen maar om het geld of de carrière draaien. Zelf ben ik niet begonnen met het idee om te komen waar ik nu ben. Ik wilde gewoon foto’s maken als hobby en likes krijgen op de foto’s die ik online deelde. Op een gegeven moment werd me gevraagd om workshops te gaan geven. Dat heb ik eerst geweigerd, omdat ik mezelf geen master vond. Maar mensen bleven het vragen, dus ben ik toch eens gaan kijken naar wat ik mensen zou kunnen leren en heb vanuit dat “plan” mijn eerste workshops gegeven, en dat sloeg erg aan. Al snel merkte ik dat ik dat nog veel leuker vond, dan likes krijgen op mijn foto’s. Door mijn workshops kom ik op plekken waar ik normaal niet zou komen, want een locatie afhuren voor een fotoshoot kan erg duur zijn. Maar als je het voor een workshop doet, dan deel je feitelijk de kosten met de gehele groep. Dan kun je wel op die locatie fotograferen en dat bouwt een gaaf portfolio op voor zowel de cursisten als voor mij. En met die foto’s spreek ik wellicht mensen aan voor een volgende workshop. In het kort zou je kunnen zeggen dat ik mijn brood verdien met de workshops, maar regelmatig workshops geef die ik puur doe voor de foto’s. Als je alleen maar het uiterste succes najaagt met hoge winst, dan ben je nooit tevreden en kom je eigenlijk nooit op die top locaties.”

Wat betekent modelfotografie voor je?

“Die vraag trek ik graag breder, want fotografie in het algemeen betekent alles voor me. Ik kan me geen leven meer voorstellen zonder fotografie. Het is een expressie, mijn uitlaatklep. Natuurlijk zijn er ook wel eens dagen dat ik even niet zo happy ben, maar als ik vijf minuten bezig ben dan drijf ik weer helemaal op de energie van de groep en bedenk ik me dat het fantastisch is wat ik doe. Hoewel we soms dagen draaien van meer dan 12 uur, durf ik bijna te zeggen dat ik amper echt ‘werk’ het is gewoon super leuk.”

Welke ingrediënten maken een goede modelfoto?

Welke ingrediënten maken een goede modelfoto? “Ik heb wel eens een quote gelezen, die ik er precies bij vindt passen: ‘een goede foto moet je meteen bij je strot grijpen’. Als je gaat klagen over ruis en scherpte in je foto, gooi hem dan maar meteen weg. Dan raakt het beeld je namelijk niet genoeg. Als je een foto hebt gemaakt die enorm vet is, dan maakt het niet uit als er wat ruis of onscherpte in zit. Wereldberoemde foto’s zoals ‘The Vulture and the Little Girl’ en ‘Napalm girl’ zijn ook niet perfect qua techniek. Maar dat maakt niet uit, die beelden grijpen je meteen aan en ze vertellen een verhaal. Ook in modelfotografie is het verhaal het belangrijkste ingrediënt en dat wordt verteld door de styling en expressie. Bij mijn foto’s zijn dat vaak kleren die je buiten op straat niet zomaar aantrekt en juist dat surrealistische spreekt me aan. Ik kijk bijvoorbeeld ook enorm graag films en dan voornamelijk horror en science fiction, dat hangt absoluut samen. Ik houd van bombastisch, overdreven, met harde schaduwen.”

Waarop kies je een fotolocatie uit?

“Ik gebruik wat er is. Het is aan de fotograaf om iets met z’n creativiteit te doen om iets moois in de foto te brengen. Je kunt van elke locatie iets gaafs maken, met het juiste gebruik van licht. Voor workshops kiest mijn vrouw Annewiek de locaties uit, samen met Chaim, een vriend van ons. Ik wil die locatie van tevoren niet zien. Dan kom ik samen met mijn cursisten voor het eerst binnen en ontdek ik steeds nieuwe plekjes om mee te werken. Zo laat ik hen zien hoe ik het aan zou pakken. Je hebt veel minder aan een workshop waar alles al is geprobeerd en goed bevonden, dat gebeurt je in het “echt” ook niet namelijk, ik ga samen met de cursisten die ontdekkingstocht aan. Maar als ik het echt voor het kiezen heb, dan zou ik gaan voor locaties met structuren of oude locaties, zoals verlaten panden.”

Kun je eens een voorbeeld geven van iets dat jij hebt geleerd met vallen en opstaan?

“Vertrouwen op anderen, dat is mijn grootste fout. Ik heb al te vaak meegemaakt dat mensen me iets beloven dat ze niet nakomen. Dan sta ik op locatie en zijn spullen die we nodig hebben voor een workshop of fotoshoot er niet. Zo stond ik ooit in een winkel voor een demonstratie en was me vooraf verteld dat alles wat ik nodig had, aanwezig zou zijn. Er stond een setje flitsers waar de softboxen vanaf vielen en waar geen triggerset bij zat. Iemand moest het statief vasthouden omdat de flitskop anders naar beneden zakte. Verschrikkelijk. Voortaan zorgen we altijd voor eigen apparatuur. Dus mijn belangrijkste les was: doe alles zelf en neem daar de verantwoordelijkheid voor. En als bonus nog een business-tip: vertrouw niet op geld dat je binnen zou moeten krijgen. Sommige mensen hebben geld al uitgegeven voordat ze het ontvangen hebben, bijvoorbeeld aan een dure camera. Maar een klant kan ook failliet gaan. Altijd eerst werken, dan reserveren, dan veiligheid in bouwen voor belastingen etc, en dan (als er wat over is) pas uitgeven.”

Welke toekomstplannen heb je binnen de fotografie?

“Plannen genoeg! Het voornaamste is wel dat we willen doorgaan met wat we nu doen met de fotoshoots en workshops. Daarnaast zijn we heel actief op ons eigen Youtube-kanaal en dat willen we verder gaan uitbreiden. Oh en ik zou heel graag Brian May willen fotograferen, maar ik denk dat dat bij een droom zal blijven.”

3 tips voor modelfotografie van Frank Doorhof

Tip 1: Praat met het model

“Blijf gedurende de fotoshoot praten met je model, want zij ziet niet wat jij door jouw lens ziet. Geef haar complimentjes en laat de positiviteit stromen: ‘gaat goed’, ‘wat mooi’, ‘ja, prachtig’. Dit houdt de energie in de sessie en je model gaat dan steeds beter werken.”

Tip 2: Koop altijd iets te duur

“Als je gaat investeren in producten, kies dan altijd iets wat duurder is dan waar je eigenlijk voor wilde gaan. Neem nou een statief. Iedere fotograaf heeft meerdere driepoten in huis. De lichtste neem je nooit mee, omdat hij bij elk zuchtje wind staat te trillen. De zware is hartstikke stabiel, maar die laat je thuis omdat hij te zwaar is. En dan heb je de dure carbon fiber die je in eerste instantie niet wilde aanschaffen omdat hij te duur was. Vier jaar en vele mislukte foto’s verder koop je hem alsnog. Dus beter had je daar direct in geïnvesteerd.”

Tip 3: De fotograaf maakt de foto en niet de apparatuur

“Ik hoor zo vaak het excuus: ‘Ik heb maar een …’ en vul op de puntjes iedere willekeurige camera in. Maar ik wil mensen altijd laten zien dat het niet van je apparatuur afhangt om een goede foto te maken. Daarom ben ik een tijd terug begonnen met het project Any light will do, wat inmiddels een videocursus is geworden. Hierin ben ik aan de slag gegaan met zaklampen, tl-balkjes, telefoon-verlichting, een kroonluchter, een gloeilamp en meer van dat soort simpele lichtbronnen. Hiermee wil ik laten zien dat je met elk licht mooie foto’s kunt maken. En dan beginnen mensen weer over de camera.

Natuurlijk, mijn Sony A7RIII is een hele goede camera en cursisten denken dan dat het daardoor komt. Dus vervolgens neem ik mijn smartphone en laat ik ze daar een voorbeeld mee zien. Dat is vaak het beste medicijn tegen die opmerking. Zet de apparatuur die je hebt in om foto’s te maken en ga pas upgraden als je echt aanloopt tegen de beperkingen van je apparatuur. Als je als sportfotograaf geen enkele foto scherp hebt omdat je autofocus het niet bijhoudt, dan loop je tegen de beperkingen van je apparatuur aan. Maar als jij elke keer net het moment mist, dan ligt het natuurlijk niet aan de camera. Dan kun je gewoon met je eigen apparatuur nog verder blijven oefenen. Want vergeet niet: alles wat je koopt moet ook terugverdiend worden.”

Wil je meer lezen en bekijken van het werk van Frank Doorhof, dat kan op zijn website www.frankdoorhof.com. Zelf een workshop bijwonen van Frank kan ook, het programma staat op www.fotografie-workshops.nl. En neem eens een kijkje op zijn Youtube-kanaal.

De foto’s bij dit artikel zijn allemaal gemaakt door Frank Doorhof.